O 3.3 OPDRACHT

Opdracht A: Ga na of je de typologie of de associatie in de afgelopen paar jaar wel eens toegepast hebt in het maken van een (kleine) serie. Als dat zo is zou je die (kleine) serie kunnen opsturen met daarbij kort een omschrijving wat de (meer)waarde van de typologie of associatie in deze fotoreeks is geweest.

Opdracht B: Als je van mening bent dat je tot nu toe de typologie of de associatie nog niet hebt gebruikt bij het samenstellen van een (kleine) serie dan is mijn vraag of je van deze paragraaf iets hebt geleerd waardoor je nu, met een aantal (bestaande) foto’s, alsnog een serie kunt maken. Zo, ja stuur die kleine serie op en geef aan waarom dat nu wel lukt (met andere woorden wat is je leerervaring van deze paragraaf geweest).

John

Mannen uit Radjasthan

Jim Naugthan is de inspirator van deze serie. Hij heeft op onvolgbare wijze Afrikaanse vrouwen gefotografeerd in prachtige gewaden en hoofddecoraties De plaats van opname was in een kale lege woestijn met altijd hard zonlicht, blauwe luchten waarbij elke opname is ingeflitst.

Jaarlijks vindt in Puskhar tijdens de 10e volle maan de “Camel Fair” plaats. Tijdens een periode van 10 dagen worden vele tienduizenden kamelen verhandeld en brengen ongeveer 700.000 pelgrims een bezoek aan de stad.

Vrouwen gaan in uitermate kleurrijke en prachtige sari’s gekleed. De algemene beeldvorming van Puskhar is gericht op deze vrouwen en tevens de vaak evenzo kleurrijk uitgedoste kamelen. Hierop heb ik me niet gericht. De mannen zijn mijn doel, de pelgrims en de nomaden, veelal gekleed in sober witte, simpele kleding en ze dragen altijd een tulband.

Uit mijn eerdere ervaringen met het fotograferen van mensen in India is gebleken dat zowel mannen als vrouwen graag bereid om te poseren voor een camera. Ik wil daarbij gebruik maken van een vrij egale achtergrond, muur/tentzeil/doek. Gezien de hoge stand van de zon heeft werken in de schaduw de voorkeur.

 In een van de toegangen van het lokale stadion vond ik de mogelijkheid om mijn doelstelling te realiseren.

  1. een witte muur met wat structuur (wit in India is evenwel niet altijd echt wit);
  2. locatie lag in de schaduw met veel egaal omgevingslicht;
  3. bereidwillige mensen.
Alle foto’s | © John

Bert

Bert stuurde me eerst een serie zelfportretten en later een nieuwe serie. Ik mocht kiezen. Sympathiek, zou je kunnen zeggen. Van de zelfportretten plaats ik er toch maar eentje. Vanwege de interessante beschouwende blik; een psychologisch portret, vind ik.

Zo had Bert nog een paar zelfportretten met kader. De fotograaf verbeeldt!

Deze tweede serie is gemaakt tijdens een workshop waarvan één van de opdrachten was om mensen te fotograferen met een zogenaamd hoofdobject. Omdat ik toen met een gebroken knieschijf liep, heb ik me beperkt tot één persoon – mijn vriend – bij mij thuis met de attributen uit de verkleedkist die mijn vrouw op haar school gebruikte voor de kinderen in haar klas.

Dekselse serie | © Bert

Verder trakteert Bert ons nog op een toetje. Twee foto’s die je associatief kunt beschouwen…. een soort van doublepage! Toen ik ze zag kon ik een grinnik niet onderdrukken. Bert zegt dat de steunpilaren in het metrostation bijna even vaak gebruikt worden als de urinoirs in Berlijn. Een zegenrijk volkje, die Amsterdammers.

Wim

Mijn serie is bedoeld als typologie. Alle beelden zijn op één enkele camping gemaakt en de beweegreden om al die afdakjes bij de caravans te fotograferen was dat ik de indruk kreeg van kuddegedrag cq geldingsdrang bij de caravanbewoners. Het leek alsof je “er niet bij hoort” als je (nog) geen afdakjes had. Het enige “eigen” dat er aan lijkt te zijn is de manier hoe het wordt gebruikt en omkleed. Alleen tafel met stoeltjes erom heen, met of zonder zijkanten om “uit de wind” te zitten of begroeiing om privacy te garanderen. En natuurlijk als optima forma, een afdakje voor je Jaguar. Dat heeft niet iedereen …

Het is me duidelijk waarom Wim deze serie gemaakt heeft. Een echte documentaire verpakt in een typologisch jasje. Gemaakt om -zoals Wim dat fraai schrijft- het kuddegedrag. De typologie leent zich heel goed om dit soort zaken uitvergroot aan de wereld te vergroten. Je kunt er niet aan voorbijlopen. Hoeveel foto’s je daarvoor nodig hebt, bepaal je zelf. Wel is het fraai als je binnen dat geheel ook nog wat dissonanten kunt meepikken. Dingen die toch ook weer afwijken waardoor de uitzonderlijk de regel nog eens extra bloot legt. In de omschrijving van Wim fantaseert hij er lustig op los. Dat zou je ook associëren kunnen noemen. Misschien heb jij wel heel andere gedachten bij het zien van deze serie. A propos, toen ik het woord associëren opschreef dacht ik nog even terug wat ik in deze paragraaf over de typologische- en de associatieve serie heb geschreven.

Ik realiseer me dat door deze inzending en vooral de woorden die Wim erbij schrijft ik in de paragraaf niet helemaal duidelijk ben geweest. Ik doe er daarom nog een kleine aanvulling bij.
Een typologie haalt een kernbegrip (of enkele) naar voren. Dat wordt zowel inhoudelijk als
visueel in een grote mate van overeenkomst gedaan. Dat is hier bij de serie van Wim ook aan de hand. Als zodanig dus een typologie!
Maar ….. een typologie is ook in hoge mate conceptueel van aard. Juist omdat het een uitwerking is van een constructieve gedachte van de fotograaf. Als we vervolgens kijken wat ik o.a. over de associatieve serie in de paragraaf heb geschreven dan lees je dat de associatieve serie kan bestaan uit foto’s die vanuit een bepaald concept zijn ontstaat, zeg maar op basis van het verstand, de ratio. Maar in het andere uiterste op basis van het gevoel, de emotie. In het laatste geval zijn beelden heel vaak niet eenduidig, en zeker niet rationeel, noch op de inhoud noch op de vorm (het visuele).
Wat in de paragraaf er dus wel bij had kunnen staan is dat een typologische serie best associatief is op de inhoud als de fotograaf uit gaat van het conceptuele. De verbinding in de typologie is immers gebaseerd op een fenomeen (of meerdere) en daarmee is de associatie / het verband dan ook gelegd. Dus een typologische serie die vanuit het conceptuele of het rationele is gemaakt kun je eveneens duiden als een associatieve serie die als voorstelling (presentatievorm) typologisch wordt gepresenteerd.

Roos

Bij deze een serie van 3 foto’s die voor mij symbool staan voor de coronatijd, waarin we nu leven. Deze foto’s heb ik voor mijn jaarboek gemaakt om deze rare tijden te blijven herinneren. Ik maak elk jaar een boek van alle foto’s die ik door het jaar gemaakt heb en mij later zullen herinneren aan de dingen die voorbijgaan…. of niet….

Corona heeft ons leven nu al een jaar bezig gehouden. Op heel veel verschillende manieren. Ziekte en zelfs overlijden, van iemand die je kent, of juist heel dichtbij. Heel heftig en verdrietig. Het uitkijken naar het vaccin, de anderhalve meter, wel of geen mondkapjes en sinds een paar dagen niet alleen demonstraties maar hele veldslagen. Het is dan ook een ‘geliefd’ thema voor heel veel fotografen. Ik vraag me zelfs af of er één fotograaf is geweest die geen enkele foto heeft gemaakt in relatie tot corona. De associatie is er dan ook snel. Mooi dat Roos in het derde frame zowel de associatie weergeeft als er een typologische benadering aangeeft. Zie in dat verband nog even mijn opmerkingen n.a.v. de inzending van Wim hierboven. Een paar dagen geleden kwam ik een fraaie korte impressie tegen van het ‘Social Documentary Network’ van pakweg 8 minuten waarin een flink aantal fotografen kiezen voor een eigen aanpak/benadering om de pandemie in beeld te brengen. Zowel typologisch als associatief! Ga -als je dat wilt- naar mijn blog om het filmpje even te bekijken.

Trees

Serie typologie Minibiebjes

Sinds het aantal lokale bibliotheken slinkt nemen de minibiebjes toe. Burgers die hun boekenkast opruimen, maar hun overschot aan boeken niet bij het vuil willen zetten, openen een eigen minibibliotheekkastje aan de straat. Geen standaardgebouwtjes, maar zelf ontworpen bouwsels. Ze zeggen weleens dat een baasje een hond kiest die op hem lijkt, dat is ook het geval bij de minibiebjes. Ze hebben iets weg van het huis waartoe ze behoren. De ramen, daklijsten, de omgeving of……… geven iets weer van de eigenschappen van de bewoners. Netjes, geordend of zomaar een stapeltje. Het biebje van de woningbouwvereniging is echter een standaardhuisje en  past helemaal niet bij de bebouwing. Zo zie ja maar, de mens schept zijn eigen omgeving, liefst in harmonie met het bestaande.

De serie minibieb bestaat uit 10 foto’s. In deze video kun je ze allemaal bekijken! | © Trees

Trees heeft fotografisch de gevolgen van de veranderingen in het bibliotheekwezen in beeld gebracht. Misschien ook wel een beetje hoe we als mensen aandacht geven aan het ‘ontspullen’. Een aardig voorbeeld hoe je met een typologische serie impliciet iets uit onze samenleving zichtbaar kunt maken. Typologisch gezien zou een wat strakkere compositie het fotografisch -qua beeldtaal- nóg interessanter hebben kunnen maken. Alles een beetje rechter en strenger in beeld zoals bij de volgende foto van haar.

foto met een strenge/strakke compositie …..

Carla

Uit de serie Wijze Woerdense Wijven | © Carla Vermeend

Hierbij mijn serie Wijze Woerdense Wijven. Een typologische serie. Uitgangspunt is hierbij dat alle vrouwen zitten en een zelfde rustige blik hebben. Dit moesten wij ook zo aanpakken, omdat wij deze serie met z’n tweetjes hebben gemaakt en je dit bij de uiteindelijk presentatie niet kon zien, dus consistentie. Dit is dan ook de helft van de serie.

Wijze Woerdense Wijven

‘Een Raad van wijze mannen’. Deze wens sprak burgemeester Hans Schmidt uit tijdens zijn nieuwjaarstoespraak. Een raad met expertise in verschillende disciplines die hij kon inzetten voor een vraagstuk. Op ons idee om dan liever ‘een ‘Raad van wijze vrouwen’ samen te stellen, reageerde de burgervader zeer enthousiast. Danielle Verweij en ik hebben een keuze gemaakt uit 50 vrouwen uit de Woerdense gemeenschap en hen gefotografeerd op hun favoriete plek in Woerden. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een expositie, geopend door Patricia, een van de wijze dames. En natuurlijk werd de Raad van Wijze Vrouwen ingezet voor een debat over een maatschappelijk vraagstuk onder leiding van Hans Schmidt.

Vanwege het aantal hierbij de 23 wijze dames die Carla fotografeerde.

De serie spreekt helemaal voor zich, zowel inhoudelijk als fotografisch. Ik denk dat Carla en Danielle hun gemeente ermee een goede dienst hebben geleverd. Toevallig las ik vandaag in de Volkskrant dat van de Scandinavische landen er 8 een vrouwelijk president/premier hebben. Ik denk niet dat ik deze wijze vrouwen Wijven zou durven te noemen. Maar met een knipoog is veel mogelijk in titels. Wat ik trouwens ook wel mooi vind in dit project is de samenwerking tussen twee fotografen. Ga ook eens een project beginnen met een andere fotograaf. Je komt vanzelf in gesprek over het waarom, wat en hoe en voor je het weet zit je in een geweldige verdiepingsslag van je project. Een jaar of vijf geleden deed ik met een fotovriend een project ‘dichter bij ver weg’. Hij, een fotograaf die zijn foto’s vaak zoekt ver weg op de wereld tijdens zijn veelvuldige fotoreizen. Ik, een fotograaf die een keer in New York was maar verder mijn beelden verzamel in het gecultiveerde Europa. We maakte steeds tweetallen van foto’s uit ons recente archief die een zekere rijm -vaak inhoudelijk, soms visueel- met elkaar hadden. Bovendien schreven we over en weer er verhalen bij. Een jaar gedaan, elke week. Verpakt in een mooi boek en expo. Heerlijk vonden we het!

Peter

Peter stuurde me twee series. een die ging over verschillende beroepen (of hobby’s) in de ‘maak- industrie’ waarbij de ambachtslieden steeds heel geconcentreerd met hun werk bezig waren. Dat was de verbindende factor. Ik plaats hieronder drie foto’s uit de serie.

De volgende serie heeft als titel ROOD. De kleur rood is de verbindende factor en daarmee ook de associatie. Voor een typologie is de serie weer te verschillend qua beeldtaal en objecten. Bedenk dat indien de associatie op één bepaald vormaspect wordt gelegd en er verder geen inhoudelijke verbinding is, de serie dan in het algemeen redelijk snel ‘gelezen’ is en deze het verder moet hebben van een aangenaam esthetisch spel.

uit de serie rood

Als je bijvoorbeeld beperkt tot de laatste drie foto’s dag gaat de serie nog steeds over de rode voorwerpen maar ook krijgen de voorwerpen als werktuigen meer betekenis. De overeenkomstige dingen worden daarmee als vanzelf een soort van inhoudsbegrip. Mijn advies naar aanleiding van beide series zou dan ook zijn: als je in serie verband werkt let er dan op dat inhoud en vorm beide een rol spelen. Maak het niet te willekeurig, maar leidt met je beeldtaal, de foto’s tot een grotere overeenkomst.

Willy

Ik heb gekozen voor de associatieve serie die ik de titel ‘onvoltooid
verleden’ meegeef. Voor mij biedt deze vorm de mogelijkheid persoonlijke ervaringen en
gevoelens te onderzoeken en te verwerken.

ONVOLTOOID VERLEDEN

Een serie die heel persoonlijk overkomt en vooral ook van poezie getuigt. Verschillende onderwerpen in één serie waarbij de beeldstijl er wel voor zorgt dat de verschillende onderwerpen/foto’s wel binnen het geheel harmoniëren. Een serie die een àppel doet op het inlevingsvermogen, het gevoel, van de beschouwer meer dan dat er een beroep gedaan wordt op een verstandelijke of rationele analyse.

Frans

Frans schrijft: “Het viel mij op dat er best wel veel verloren handschoenen op straat te vinden zijn. Of er een meerwaarde te duiden is over deze kleine serie als typologie, weet ik eigenlijk niet.” 

Frans schreef me dat zijn vijftal gemaakt is naar het idee van fotograaf en fotocoach Louis Visseren. Louis maakte in 2017 het boek “Perfect Match”. Er zijn 52 boeken uitgebracht met een daadwerkelijke handschoen die Louis gevonden heeft tijdens het boodschappen doen. Prachtig typologisch project dat is ontstaan in tien weken waarin Louis niet echt op zoek is gegaan maar ze gewoon gevonden heeft. Hij heeft er 94 opgeraapt, soms nog hnadwarm, zo lees je in zijn voorwoord. Samen met de vindplaats zijn ze in het boek gekomen, met die echte handschoen. Gewassen weliswaar ….

Frans vraagt zich af of zijn serie een meerwaarde heeft omdat hij wat klein (5 stuks) is. Het mogen er meer worden wat mij betreft maar dat hoeft niet. De vijf werkhandschoenen -daarin onderscheidt deze serie zich- vertellen het verhaal!

Margo

Voordat ik deze lessencyclus volgde over documentaire fotografie zou ik deze foto’s omschrijven als een serie. Nu ik meer heb gelezen en geleerd over documentaire fotografie zou ik deze serie ook als typologie kunnen omschrijven.

Ik persoonlijk vind het erg leuk om me vast te bijten in een onderwerp. In deze serie gaat het over dementie en zorgen voor elkaar. Ik heb bewust gekozen voor situaties met eten/drinken. Ik had ook foto’s met wandelen maar vond deze net buiten de serie vallen. Ik heb wel moeite met de associatieve serie, zo gauw het duidelijk is bijv. afval, kliko en vuilnisman kan ik het nog wel volgen maar zo gauw het gaat om mijn beleving vind ik het lastiger om als serie te zien.

Margo noemt deze serie een typologie, waarschijnlijk vanuit de gedachte dat alle drie de foto’s over een onderwerp (eten) gaan. Wat mij betreft zou je deze serie ook associatief en verhalend kunnen noemen. Het onderwerp is dan weliswaar eten (voor Margo) maar een relatieve buitenstaander (als ik) ziet er juist het proces van zorg gericht op de ander. En al in de eerste foto zie ik al aan de oudere man (de jongere man is voor mij zijn zoon) de afhankelijkheid in zowel manueel als in rationeel opzicht. Het sterke in deze drie foto’s is juist de relatie van deze drie hoofdpersonen met de ander, familielid of verzorgende.

Wil

associatief 1
associatief 2
associatief 3

Associatieve serie. Vooral in de zuidelijke landen zie je dat mensen, vooral (gepensioneerde) mannen, elkaar op straat of in een park treffen om samen te zijn, plezier te hebben of gewoon nieuwtjes uitwisselen.

Een stoel, waarom twee. Zegt het iets over het aantal mensen dat het tuinhuisje ‘bewoond’. En vergelijk eens tuinhuisje 3 met 1 … wie is de netste van de twee? Wat vertellen de prularia voor het raam of het groen om het huisje …. Een typologie die niet alleen iets zegt over de tuinhuisjes anno 2020 maar ook over de mensen die er ‘vertoeven’. Goed gezien Wil!