§ 1.1 wat is documentaire fotografie

PLATFORM DOCUMENTAIRE FOTOGRAFIE

Wat is documentaire fotografie [DF]

Er is geen eenduidige definitie van het begrip documentaire fotografie te geven. Fotografie-instellingen hanteren verschillende omschrijvingen. Natuurlijk zijn er wel overeenkomsten en je zou kunnen zeggen dat er redelijke consensus is over een aantal zaken.

Documentaire fotografie doet uitspraken of vertelt verhalen over de werkelijkheid. DF heeft te maken met de wereld waarin we leven. Dat kan ver weg zijn maar ook zeer nabij, zelfs onze persoonlijke (veelal kleine) wereld.

Een fotograaf die zowel de wereld van zeer nabij als van-ver-weg in beeld brengt, is de Magnum fotograaf Christopher Anderson [1970]. Hij is lid van het beroemde persagentschap Magnum (opgericht o.a. door Henri Cartier Bresson in 1947) en fotografeerde in conflictgebieden zoals Afghanistan, Irak, Libanon en Israël / Palestina. Anderson werd internationaal geprezen en bekroond. Hij behaalde twee World Press Awards en de Robert Capa gold medal.

“Venezuela, Caracas’ 2004 | © Christopher Anderson

In 2013 verscheen het boek Zoon [Son, Heidelberg: Keher ISBN 9783868283907] van zijn hand. ‘Son’ is een poëtisch autobiografisch werk met intieme portretten en situaties van zijn vrouw, zoontje en ook zijn zieke vader. Zijn vaardigheid als journalist zet hij in om een beeldverhaal te vertellen met een grote nadruk op het emotionele. Ook in zijn fotografie van slachtoffers van het ‘machtsmisbruik en oorlogvoering’ herken je veel emotie. Een beroemde uitspraak van hem is: “Emotie of gevoel is eigenlijk het enige aan foto’s dat ik interessant vind . Verder is het maar een truc. ” Wellicht liggen voor Anderson de twee werelden, -die van zijn gezin en de oorlogshaarden-, in zijn werkwijze in de documentaire fotografie, helemaal niet zover uit elkaar.

Uit het boek Son | © Christopher Anderson

Met het werk van Anderson raken we nog een algemeen erkend kernpunt van de Documentaire Fotografie namelijk de persoonlijke interesse en verbondenheid met het onderwerp of thema. In de thema- of onderwerpkeuze is de mens nooit ver weg. Maar pas op, ook foto’s waarop de mens niet feitelijk aanwezig is maar wel op een indirecte manier valt uitstekend te rijmen met DF. Daarover een volgend keer meer.

KERNPUNTEN DF tot nu toe

  • visuele uitspraken over de werkelijkheid
  • verhalen vertellen
  • persoonlijke verbinding met het onderwerp of thema
  • het gaat direct of indirect over mensen

Opdracht #1

Zoek eens in je (analoge of digitale) archief naar 3 foto’s die met minimaal drie van de vier bovenstaande kernpunten te maken hebben. Het mogen losse foto’s te zijn en hoeven dus geen deel uit te maken van een serie. Stuur de foto’s (of enkele) naar me op met de drie kernbegrippen. [info@fotopetervantuijl.nl]