Wat voor een fotograaf ben jij?
Maak je (vaak) foto’s met een (persoonlijke) mening. Of is het veel meer een kwestie van een foto maken waarin de echtheid (zoals het is) voorop staat. Probeer in de komende periode eens twee foto’s te maken van een onderwerp/thema waarbij je de ene foto zo objectief mogelijk maakt en in de andere juist een bepaald standpunt of opvatting legt. Ja mag de foto’s weer delen met anderen en mij (stuur ze dan naar info@fotopetervantuijl.nl).
LET OP: Als je op een foto in een galerij klikt wordt deze vergroot weergegeven. Je kunt alleen terug naar deze pagina door in je browser terug te navigeren met het pijltje naar links.
John
Willy
Foto 1 objectieve benadering. Foto 2 subjectieve benadering.
Bij de uitersten denk ik het onderscheid wel te kunnen maken. Subtiel verschil vind ik lastig te duiden/maken. Daar hoop ik meer grip op te krijgen.
Peter
Rien
Het zijn overigens geen nieuw gemaakte foto’s maar nadenken over wat ik op gevraagd gebied in archief heb (niet te oud hoor!), daarvan leer ik ook.
De foto met de was is m.i. de meer objectieve, die laat zien hoe in het buitengebied hier in de streek de was buiten hangt, van een voetbal- of andersoortig sportgroepje
De foto met de paal en de markering van een wandeling heb ik gemaakt in het kader van het thema ‘De menselijke invloed in het landschap’ en ik heb geprobeerd door de groothoek te gebruiken en dicht bij het paaltje te gaan staan die menselijke invloed groter voor te stellen. Het lijkt nu een veel grotere paal.
Een korte reactie
Met name de laatste opmerking van Rien snijdt hout. Je invloed, het subjectieve, wordt feitelijk alleen zichtbaar (soms ook voelbaar) door vormelijke aspecten en het inhoudelijke van de foto. Met andere woorden HOE je het WAT verbeeldt. Onder het HOE versta ik alles wat te maken heeft met de (fotografische) techniek (opname maar ook nabewerking) , de middelen die je gebruikt om het beeld vorm te geven (is het zwart-wit of kleur, welke compositie je gebruikt, etc) en zelfs de presentatie kan een rol spelen (die is in deze digitale omgeving natuurlijk wel beperkt).
Wim
Frankrijk, La Maison du Gouffre, Plougrescant 
Als je op de plek van de foto links terecht komt moet je wel verwonderd raken door hoe dat huis ingeklemd is tussen de rotspartijen. Een plek die je moet vastleggen, elke fotograaf zou dat doen. Iets anders is dat met de rechterfoto. Niet echt heel bijzonder, niet als plek, niet als een visueel hoogtepunt. Als je dar dan een foto van maakt moeten er andere redenen voor een fotograaf zijn om dit vast te leggen. Welke, je kunt er naar raden. De foto roept om antwoorden op de vragen die je je als beschouwer zelf stelt. Dan kan het niet anders dan dat dit een subjectief beeld is. [reactie PvT]
Trees
Trees schrijft: “Bij de prop papier kun je je natuurlijk ook afvragen of dit objectief is of dat je daar ook iets mee wilt vertellen. Bij foto 2 ‘Zwerfvuil in bos’ wil ik door de omgeving van de prop papier en het andere vuil weer te geven, met de felle kleuren, laten zien dat die objecten hier fel afsteken en niet thuis horen in de natuur.”
Inderdaad bij foto 2 kun je er niet omheen dat je hier een soort van mening ziet. Heel mooi hoe je door de AH-zak in de ene foto te isoleren en in de andere foto juist niet, dat verschil tussen objectief en subjectief (en in de context) hebt weergegeven.
Frans
Net zoals bij Trees (zie hierboven) heeft Frans gekozen om het ‘ding’ -in dit geval een blikje- in een contextarme omgeving te plaatsen met een achtergrond in contrast met het ding. Daardoor gaat de foto meer over vorm en komt de foto over zonder dat er een mening wordt verkondigd. Dat is bij het linker beeld wel wat anders ..
Overigens stel dat Frans niet één ‘blikjesfoto’ zou hebben maar pakweg een tiental met steeds een andere zoet(s)makende energydrank, dan is het nog maar de vraag of je er zondermeer van uitgaat dat het meer vorm dan (subjectieve) inhoud is.
Carla
Hierbij mijn objectieve en subjectieve foto. Ik heb het bij natuurfotografie gehouden. Ik merk dat ik daarbij heel veel objectieve, maar zeker ook subjectieve foto’s maak. Vooral dat laatste vind ik erg leuk om te doen.
Misschien is het onderscheid dat Carla maakt tussen de twee foto’s niet voor iedereen een-twee-drie duidelijk. De linker foto toont het bospad zoals je dat nu in de herfst tegenkomt. Bij thuiskomst schoenen uit! Voor mij heeft het rechterbeeld te maken met een fantasierijke kijk. Je kunt er meer in zien dan uitsluitend ‘de natuur’. De foto verbeeldt, enigszins als een nieuw kijk op natuur, wellicht zelfs als een landschap in het blad. Een beetje hoe kinderen met verwondering kunnen kijken. Verwondering is altijd een drijfveer tot het maken van een foto. Jezelf verrassen met voor jou nieuwe beelden!
Gery
Elke foto heeft natuurlijk wel iets subjectiefs…… Immers je kiest als vrij fotograaf iets en die keuze heeft altijd wel met je zelf te maken. Graag buiten fotograferen is ook al weer iets wat bij je hoort, als persoon. Mooi is wel dat je hier in beide buitenfoto’s toch weer wat anders ziet. Ik hoop dat iedereen begrijpt dat het linker beeld meer een persoonlijke keuze is op een bepaald moment. De rechterfoto is een foto die je vaker ziet en daarmee ook wat algemener – en dat zou je objectiever kunnen noemen. Ik vind de twee foto’s dan ook een mooi voorbeeld, een voorbeeld van een nuanceverschil of een gradueel onderscheid tussen subjectief en objectief.
John M
John M maakte twee nagenoeg dezelfde foto’s. De twee foto is sterk verwijzend naar de gebeurtenis van de Twin Towers in New York. Met deze wetenschap kijk je waarschijnlijk met een bepaalde gedachte naar de foto. Welke ? Dat hangt m.i. sterk af van wie er kijkt en hoe gekeken wordt….
Bert
In ‘La Défence’ in Almere huisvest De Belastingdienst en het UWV in een fotografisch zeer interessant gebouwencomplex. De panelen zijn iriserend, dat betekent dat bij bepaalde lichtval de kleur kan veranderen van geel naar oranje , rood of groen. Inclusief alle nuances.
Mijn foto’s benadrukken het uit 2 gedeelten bestaande kunstwerk. Het mannetje met het wolkenhoofd is in realiteit 2 keer mijn lengte, terwijl de boom met de wolkenkronen 5 maal zo groot is als het mannetje. Het mannetje is in zijn normale proporties ten opzichte van het gebouw gefotografeerd. De andere afbeelding is dus met deze voorkennis absurdistisch te noemen.
Door standpunt en objectiefgebruik -twee HOE aspecten- bereikt Bert een surrealistisch effect met veel ruimtelijke spanning.
Margo
Als objectieve foto heb ik een foto gekozen van een straatbeeld met een bord om de richting aan te geven wat je nu overal ziet in coronatijd. Als subjectieve foto een foto van een achter gelaten mondkapje in het bos waarmee ik wil laten zien wat de keerzijde van deze periode is namelijk vervuiling door middel van mondkapjes die je overal op de grond ziet liggen.
Objectief en subjectie, dat klopt wel. Echter door ze op deze manier als tweeluik te presenteren wordt het ook wel weer een soort van statement; de twee foto’s samen verwijzen naar de betekenis, het idee, van de fotograaf.
Rob
Bij het fotograferen van huizen op het platteland in Polen kan je allerlei verhalen kwijt. De eerste foto (hierboven) brengt in beeld hoe de mensen in die streek wonen. Dit zou je een objectief beeld kunnen noemen voor de huidige situatie inclusief hoe deze zich ontwikkelt. Behalve het verschil in onderhoud tussen het huis rechts en links, zie je aan de randen links een oud stenen gebouw en rechts een minder rustiek voorbeeld van nieuwbouw.
De tweede foto, die even verderop aan dezelfde weg gemaakt is, legt meer de nadruk op de matige woonomstandigheden. Het grijze huis op de eerste foto heeft alleen een verfje nodig om er weer piekfijn uit te zien. Dit witte optrekje zal echter nooit wat worden. Deze foto geeft daarmee een subjectief beeld. De selectie van meer schrijnende voorbeelden is denk ik zowel de kracht als de zwakte van de documentaire fotografie.
De tweede foto noemt Rob een subjectief beeld en in feite zit in zijn toelichting de verklaring daarvoor. “Dit optrekje zal nooit wat worden”. Het denkbeeld, dat wat de fotograaf vindt, speelt dus een rol en tegelijkertijd wordt ook vanuit dat denkbeeld een statement gemaakt. Daaruit kun je de redenering opzetten dat een subjectief beeld voor de een, een objectief beeld voor een ander kán zijn. Een fotograaf die iets wil zeggen over een bepaalde situatie zal dat subjectieve dus -op een of andere manier- tot uitdrukking moet brengen. Voor de (willekeurige) beschouwer. Niet altijd even gemakkelijk natuurlijk.
Trouwens de zin ‘De selectie van meer schrijnende voorbeelden is denk ik zowel de kracht als de zwakte van de documentaire fotografie.‘ triggert me ook wel. Schrijnende voorbeelden is zowel de kracht als de zwakte van de documentaire fotografie. Er worden inderdaad veel schrijnende foto’s gepubliceerd, met name als het gaat om het ‘harde nieuws’ in de wereld. In dat verband zou ik iedereen willen adviseren eens even te kijken naar de site van Social Documentary Network waar je inderdaad (ook) harde series aantreft maar ook heel wat met gevoelige en empathische foto’s. Maar vaak nog steeds schrijnend, dat dan weer wel.
Martin
Wil
Wil schrijft verder: ‘Natuurlijk moeten zij het in eerste instantie gewoon in de daar aanwezige prullenbakken doen, maar ze zijn van goede wil als iemand ze even op het goede spoor zet.”
Machiel
objectief 
subjectief
De tweede foto toont een schaduw van een man. Machiel schrijft me dat het een selfie is. Ook als je dat niet weet wordt dit een persoonlijk beeld van een fotograaf. De mens wordt verbonden met de natuur. Daar denk je verder over als je deze foto ziet, los nog van de esthetische waarde die de foto heeft. Een klein technisch advies …. haal even de hinderlijke stipjes uit het gezicht.